ورق برنج

ورق برنجی چیست؟

ورق برنجی از ترکیب آلیاژهای مس و روی تولید می شود. این ورق زرد رنگ است و از لحاظ ظاهری بسیار شبیه ورق طلا می باشد. اگر مقدار آلیاژ مس در ترکیبات ورق برنجی بیشتر باشد، رنگ مس به رنگ زرد تمایل پیدا می کند و اگر آلیاژ روی در این ترکیب زیاد باشد، رنگ برنج، نقره ای رنگ می شود؛ در نتیجه با مقادیر آلیاژ روی و مس رنگ ورق برنجی تغییر می کند.

همانطور که گفته شد، ورق برنج از ترکیبات آلیاژهای مس و روی تولید می شود و میزان روی و مس در ترکیب با فلز برنج، رنگ آن را تغییر داده و به زرد و نقره ای تغییر رنگ می دهد.چگالی آلیاژ برنج حدودا ۸.۴ تا ۸.۷ گرم بر سانتیمتر مکعب و مقدار مس موجود در برنج بین ۳۳ تا ۶۷ درصد است. در بعضی مواقع بسته به کاربرد ورق برنج تا ۹۵ درصد هم می رسد.

مزیت ورق برنج:

از مزایای برنج قابلت بازیافت شدن آن است و قیمت بالاتری نسبت به فلزات قابل بازیافت دارد. برنج خاصیت اصطکاک و مغناطیسی ندارد و هنگام جداسازی آن با بقیه‌ فلزات از آهن ربا استفاده می کنند.ورق برنج به دلیل داشتن آهن دارای سختی بالایی است و علاوه بر وجود عنصر آهن، قلع و منگنز هم در ورق برنجی وجود دارد. یکی از تفاوت‌ های میان برنج و برنز در ترکیبات آلیاژهای موجود در برنج و برنز است که برنز ترکیبی از آلیاژ‌های قلع و مس است در حالی که برنج ترکیبی از مس و روی می باشد.هر چه مقدار مس موجود در ورق برنجی بیشتر باشد، انعطاف پذیری، استحکام، زیبایی و براقی ورق برنجی بیشتر می شود. همچنین میزان مس در برنج‌، قابلیت چکش خواری، انعطاف پذیری، سایش را بالا می برد و داشتن هدایت الکتریکی و حرارتی از ویژگی‌ های دیگر این فلز حساب می شود زیرا در برابر لک و تیرگی مقاومت بالایی دارد و فلز مناسبی برای ریخته گری می باشد.

انواع ورق برنجی از لحاظ سختی:

برنج فنری: برنج فنری در رده سختی بالای سختی بیشترین سختی را نسبت به انواع دیگر برنج دارد و به شکل کویل در بازار عرضه می شود و بیشتر در صنایع برقی مورد استفاده قرار می گیرد.

برنج نیمه سخت: در این نوع برنج درصدی کمتری مس به کار برده است، پس می توان نتیجه گرفت که نسبت به برنج نرم که در ادامه به توضیح آن می پردازیم، انعطاف‌ پذیری کمتری دارد.

برنج نرم: برنج نرم ۷۰ درصد از مس ترکیب شده است که همین امر باعث افزایش خاصیت انعطاف‌ پذیری می شود. این نوع آلیاژ برنج به دو شکل، ورق با ضخامت ۰.۳ تا ۱.۵میلیمتر با عرض ۶۰۰ میلیمتر و کویل با ضخامت ۰.۴ تا ۰.۸ میلیمتر با عرض ۶۶۰ میلیمتر تولید می گردد. برنج نرم جزو پرمصرف‌ ترین نوع برنج حساب می شود و برای تولید لوازم مصرفی مانند سماور و رادیاتور مورد استفاده قرار می گیرد.

انواع ورق برنجی از نظر آلیاژ:

این نوع ورق از نظر نوع آلیاژ و مقداری که در آن به کار رفته به انواع گوناگونی دسته بندی می شوند.

ورق برنجی کم عیار:

ورق برنجی کم عیار به ورقی می گویند بسیار انعطاف پذیر بوده است و به راحتی در دمای بالا شکل پذیری بالایی دارد. هرچه مقدار فلز روی در این نوع ورق بیشتر شود، شکل پذیری و مقاومت آن نیز بالا می رود. فلز روی که در آن به کار رفته است حدودا بین ۵ تا ۲۰ درصد می باشد.

ورق برنجی پرعیار:

منظور از ورق برنجی پر عیار، وجود ۲۰ تا ۴۰ درصد فلز روی می باشد. اگر این فلز از این مقدار مشخصی بیشتر شود نه تنها خاصیت شکل پذیری ایجاد نمی کند، بلکه اثر منفی بر آن می گذارد، اما استحکام بیشتری به ورق می بخشد.

ورق برنجی حاوی سیلیسیوم:

این آلیاژ در ساخت تانکرها، سماور، رادیاتور، پیچ و مهره، لوله، اتصالات و غیره به کار می رود و همانطور که از نام آن پیداست درصد فلز سیلسیم به کار رفته در آن بالا است.

ورق‌ برنجی حاوی قلع و آلومینیوم:

وجود فلز قلع و آلومینیوم باعث ایجاد روکش محافظ بر فلز برنج می شود و باعث افزایش مقاومت در برابر خوردگی در شرایط محیطی مرطوب می گردد.

کاربردهای ورق برنجی:

۱- استفاده در وسایل و ابزارآلات موسیقی

۲- مورد مصرف در مغزی قفل ها

۳- استفاده در تولید مهمات

۴- ساخت پیچ و مهره

۵- استفاده در شیرها و انژکتورها

۶- استفاده از بلبرینگ و چرخ دهنده